Działania na rzecz brd | Europejski dzień bez ofiar śmiertelnych na drogach

W kierunku Wizji Zero

19-09-2018 | tekst: Maciej Kalisz | foto: archiwum

Po raz trzeci organizowany jest Europejski dzień bez ofiar śmiertelnych na drogach (EDWARD - European Day Without Road Death). Problem bardzo ważki, ale czy cel ten jest możliwy do osiągnięcia?

Dekada BRD

W maju 2011 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła Dekadę działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa drogowego. Jej głównym celem jest ograniczenie liczby ofiar śmiertelnych o połowę do 2020 roku. Formę i sposób realizacji tych działań scedowano na organizacje rządowe i pozarządowe w poszczególnych krajach. Jednym z takich paneuropejskich przykładów jest pomysł na Europejski dzień bez ofiar śmiertelnych na drogach zainicjowany przez TISPOL (Europejską Organizację Policji Ruchu Drogowego).

Do inicjatywy Dekady BRD włączyła się również nasza redakcja, jak i Fundacja "Jedź Bezpiecznie" zaś takim sztandarowym programem są Warsztaty Edukacyjne "Bezpieczne dziecko w podróży i na drodze". Angażujemy się też w wiele organizowanych przez inne podmioty, jak akcja "Trzy kolory" Zarządu Dróg Miejskich w Warszawie czy kampania "Bądźmy Razem Bezpieczni" Tramwajów Warszawskich.

Systemy wsparcia kierowcy

Realny wkład w te działania ma również - jako organ ustawodawczy - Unia Europejska. To przede wszystkim zmiany wprowadzane na listę obowiązkowego wyposażenia nowych samochodów. W ten sposób - choć ma to bezpośrednie przełożenie na wzrost cen - coraz więcej kierowców otrzymuje wsparcie w postaci systemu ESP, sygnalizacji niezapiętych pasów bezpieczeństwa czy czujników ciśnienia powietrza w oponach. Do tego trzeba doliczyć mocowania do fotelików dziecięcych typu Isofix czy wprowadzony niedawno system powiadamiania ratunkowego eCall.

W najbliższym czasie planowane jest rozszerzenie obowiązkowej listy o system monitorowania martwych pól w lusterkach bocznych, asystenta utrzymania wybranego pasa ruchu, funkcję automatycznego parkowania czy układ wykrywania potencjalnej kolizji z możliwością awaryjnego hamowania. Działanie tych elementów uwzględniane jest już w testach zderzeniowych Euro NCAP, jak też mamy z nimi do czynienia w testowanych przez nas samochodach.

Dokładając do tego adaptacyjny tempomat nie trudno zauważyć, że już dziś wchodzimy w erę pojazdów autonomicznych. A więc takich, w których wyeliminowany zostanie czynnik ludzkiego błędu, który odpowiada za powstanie wypadku. W parze z tym musi iść budowa inteligentnej infrastruktury drogowej. Wówczas - pewnie nie obejdzie się bez prób i błędów - spełnione będą założenia Wizji Zero.

Chociaż już dziś jest to technicznie wykonalne, to nie uda się - chyba, że poprzez narzucenie nowego prawa - wprowadzić tego w życie. Po drogach całego świata, czy nawet ograniczając się do jednego kontynentu, porusza się wiele milionów pojazdów - o klasycznych, co by nie mówić - konstrukcjach.

Sytuacja na drogach Europy...

Systematyczną poprawę bezpieczeństwa na drodze śmiało można przypisać coraz większej ilości nowych modeli samochodów wyposażonych - w nie tylko we wspomniane - systemy wsparcia kierowcy. W 2011 roku - w którym ogłoszono Dekadę BRD - na europejskich drogach zginęło 30 700 osób, zaś w ubiegłym roku 25 300 osób. Daje to różnicę aż 5400 istnień ludzkich, a statystycznie spadek o 17,6 proc. Do 2020 roku pozostało już niewiele i prawdopodobnie nie zostanie osiągnięty cel redukcji ofiar śmiertelnych o 50 proc. Zresztą już w marcu 2017 roku pojawiła się zapowiedź o konieczności kontynuacji tych działań w kolejnej dekadzie. I słusznie!

W 2017 roku w Europie (UE-28) najwięcej osób zginęło w wypadkach poza terenem zabudowanym (55 proc.), w mieście (37 proc.) i na drogach szybkiego ruchu (8 proc.). Według wskaźnika 100 zabitych na milion mieszkańców "najbezpieczniejsze" kraje to Szwecja (25), Wielka Brytania (27), Holandia (31), Dania (32) i Estonia (36). Z kolei najniebezpieczniejsze drogi należą do Chorwacji (80), Bułgarii (96) i Rumunii (98). Łotwa i Polska (>70) jest następna w tym zestawieniu.

... i Polski

Trzeba jednak przyznać, że na przestrzeni ostatnich lat w Polsce znacznie poprawiło się bezpieczeństwo na drodze. Według statystyk najtragiczniejszym rokiem był 1991, w którym zginęło 7901 osób. Dla porównania w 2017 roku było 2831 ofiar śmiertelnych, co oznacza spadek o 5070 osób, czyli aż 64 procent. Duży w tym wkład ma poprawa infrastruktury i coraz nowocześniejszy park pojazdów mechanicznych. Wciąż jednak największym mankamentem pozostaje poziom szkolenia kierowców, jak i przestrzeganie obowiązujących przepisów drogowych. Dotyczy to także pieszych, rowerzystów i motocyklistów, czyli niechronionych uczestników ruchu drogowego.

Śledząc codziennie dane o wypadkach na polskich drogach można łatwo zauważyć, że 26 marca i 24 maja nie było w nich ofiar śmiertelnych. To jednak dane wstępne. W kolejnym miesiącu, w którym policja publikuje ostateczny bilans, jest on wyższy (zalicza się do niego także osoby, które zmarły w wyniku odniesionych obrażeń), ale już bez korekty poszczególnych dni. Zresztą po publikacji podsumowania za marzec zwrócono nam uwagę, że wspomnianego 26 marca doszło do śmiertelnego wypadku w Turznicach niedaleko Grudziądza. I faktycznie, informacje o tym wypadku można znaleźć w mediach, zaś policja na zadane przez nas pytanie to potwierdziła. Jak tłumaczyła - z uwagi na trwające na miejscu zdarzenia oględziny raport z tego zdarzenia został złożony dopiero po północy.

W statystykach polskiej policji figuruje też wiele dni, w których w wypadkach drogowych zginęła 1-2 osoby. To pokazuje, że cel Europejskiego dnia bez ofiar śmiertelnych na drogach jest możliwy do osiągnięcia. I tak już dziś dzieje się w niektórych krajach. Kiedy na stałe dołączy do nich Polska?

Tragiczny rekord dnia	Brak doświadczenia i skłonność do brawury	Bezpieczny pieszy