PRZEPISY

Projekty zmian | Ustawa Prawo o ruchu drogowym, Ustawa o kierujących pojazdami i innych ustaw

Znaczący krok do poprawy bezpieczeństwa na polskich drogach

03-04-2015 | tekst: Maciej Kalisz | foto: kancelaria Prezydenta, archiwum

Od wielu lat niedostosowanie prędkości do warunków ruchu jest najczęstszą przyczyną śmierci na polskich drogach. Pomimo licznych apeli policja wciąż zatrzymuje dziesiątki tysięcy kierujących pod wpływem alkoholu. Prezydent RP podpisał właśnie odnoszące się do tych problemów zmiany w ustawie Prawo o ruchu drogowym i Kodeksie karnym.

W 2014 roku doszło do 34 970 wypadków drogowych, w których zginęło 3202 osób. Przyczyną 21 proc. zdarzeń było niedostosowanie prędkości do warunków ruchu. Ale jak wynika z danych policji w końcu nie jest to najczęstszy powód. Minimalnie więcej, bo 22 proc., spowodowanych było nieustąpieniem pierwszeństwa przejazdu. Niemniej biorąc pod uwagę skutki, to przez nieprzestrzeganie ograniczeń prędkości zginęło aż 855 osób (27 proc. ogółu).

W ograniczeniu tej przyczyny mają pomóc zmiany w Prawie o ruchu drogowym, które wczoraj podpisał Prezydent Bronisław Komorowski. Artykuł 135 pozwoli funkcjonariuszom policji na zatrzymanie prawa jazdy za przekroczenie o ponad 50 km/h dopuszczalnej prędkości obowiązującej na obszarze zabudowanym.

Według badań przeprowadzonych pod koniec 2014 roku przez Ipsos dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych za takim rozwiązaniem opowiedziało się 53 proc. ankietowanych (3 proc. nie miało zdania). W tej grupie przeważały kobiety (63 proc.) i osoby po 55 roku życia (61 proc.)*.

Policjanci będą mogli zatrzymać prawo jazdy także po stwierdzeniu, że w pojazdem (poza komunikacją miejską) podróżuje więcej osób niż dopuszcza to wpis w dowodzie rejestracyjnym.

Grupę ankietowanych zapytano także o powyższą sytuację. 49 proc. osób było za (4 proc. niezdecydowanych) i najczęściej były to kobiety - 60 proc. (5 proc. niezdecydowanych). Za tym rozwiązaniem opowiedziało się 53 proc. osób w wieku 35-54 lata i 55 proc. powyżej 55 roku życia.

Prawo jazdy, decyzją administracyjną, zatrzymane będzie na okres 3 miesięcy. Przepisy te, zmieniające również Ustawę o kierujących, wejdą w życie 4 stycznia 2016 roku.

Prezydent Bronisław Komorowski podpisał także zmiany w ustawie Kodeks karny, odnoszące się do kierujących w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Według statystyk w ubiegłym roku policjanci ujawnili 141 203 takich przypadków (spadek o 15 proc. w porównaniu do 2013 roku).

Ponadto z tego powodu doszło do 2579 wypadków, z czego 1838 spowodowali nietrzeźwi kierujący. Zginęło w nich - odpowiednio - 363 i 256 osób, a 3971 i 2313 odniosło obrażenia.

Respondenci ankiety Ipsos wypowiedzieli się również w kwestii kontroli nietrzeźwości. 46 proc. osób oceniło, że policja prowadzi je zbyt rzadko, zaś 38 proc. osób, że w wystarczającym stopniu. Siedem procent ankietowanych uważa, że zbyt często, a pozostali nie mieli zdania.

Nowelizacja Kodeksu karnego zaostrzy sankcje prawne wobec nietrzeźwych kierujących. Za spowodowanie wypadku w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego bądź ucieczkę z miejsca wypadku sąd wyda zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 3 do 15 lat. Dotychczas górną granicą było 10 lat. Po upływie tego czasu sąd będzie mógł zamienić zakaz na przywrócenie uprawnień do kierowania pojazdem wyposażonym w blokadę alkoholową.

Po zmianach w ustawie Prawo o ruchu drogowym będzie nią urządzenie techniczne uniemożliwiające uruchomienie silnika pojazdu silnikowego i pojazdu szynowego, w przypadku gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez kierującego powietrzu wynosi co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1dm 3. Minister właściwy do spraw transportu wyda rozporządzenie określające warunki techniczne, wymogi funkcjonalne oraz częstotliwość kalibracji tych urządzeń.

Dodatkowo nietrzeźwy kierujący, który był sprawcą wypadku będzie musiał zapłacić poszkodowanemu nawiązkę w wysokości co najmniej 10 tys. złotych. Zobligowany będzie do tego, na rzecz osób bliskich lub Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym bądź Pomocy Postpenitencjarnej, także w przypadku ofiar śmiertelnych.

Wobec kierującego, który spowoduje wypadek w stanie nietrzeźwości lub innego środka odurzającego i był już za to wcześniej karany, zostanie orzeczony dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Za takim rozwiązaniem wobec recydywistów opowiedziało się 96 proc. ankietowanych.

Kolejna zmiana w Kodeksie karnym dotyczy kierujących, którzy pomimo cofnięcia uprawnień do prowadzenia pojazdu, nadal będą to robić na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub ruchu. Czyn ten został zakwalifikowany jako przestępstwo, za co grozi kara grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat dwóch.

Po podpisie Prezydenta zmiany w Kodeksie karnym wejdą w życie po upływie 30 dni od daty ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

* Badania "Policja. Opinie Polaków na temat bezpieczeństwa wewnętrznego" przeprowadzono metodą wywiadów telefonicznych na grupie 1002 osób w wieku powyżej 16 roku życia w dniach 10-13 grudnia 2014 roku.