PRZEPISY

Nowelizacje | Kodeks karny

Nietrzeźwi sprawcy wypadków stracą samochód

10-07-2022 | opr. Maciej Kalisz | foto: policja

W lutym 2022 roku wpłynął do Sejmu projekt zmian w Kodeksie Karnych, w których zaostrzono kary między innymi dla nietrzeźwych sprawców zdarzeń drogowych. Sprecyzowano w nich sposób i zasady konfiskaty pojazdu mechanicznego.

7 lipca na 58. posiedzeniu Sejmu odbyło się trzecie czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Przegłosowany dokument trafi teraz do Senatu.

Spożycie alkoholu ucieczce z miejsca zdarzenia

Wśród propozycji pojawiło się zaostrzenie sankcji wobec kierującego, który po spowodowaniu zdarzenia drogowego, „a przed poddaniem go przez uprawniony organ badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu lub środka odurzającego w organizmie, spożywał alkohol lub zażywał środek odurzający”.

W tym przypadku chodzi o wyeliminowanie sytuacji, w której sprawca (z reguły zbiegły z miejsca zdarzenia) tłumaczy się, że spożywał alkohol lub zażywał środki odurzające już po tym fakcie. Za ten czyn sąd może orzec „zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów lub pojazdów określonego rodzaju” na okres co najmniej 3 lat (art. 42, § 2).

Za tę samą sytuację, ale w odniesieniu do zdarzenia, w którym była ofiara śmiertelna bądź osoba ciężko ranna, przypisano dożywotni „zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych” (art. 42,§ 3).

Konfiskata pojazdu i wycena wartości

Zdefiniowano też zasady przepadku pojazdu mechanicznego. Umieszczono je w artykule 44b, i tak:

• § 1. W wypadkach wskazanych w ustawie sąd orzeka przepadek pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w ruchu lądowym.

• § 2. Jeżeli orzeczenie przepadku pojazdu mechanicznego z uwagi na jego zbycie, utratę, zniszczenie lub znaczne uszkodzenie jest niemożliwe lub niecelowe, albo jeżeli pojazd w czasie popełnienia przestępstwa nie stanowił wyłącznej własności sprawcy, zamiast przepadku pojazdu mechanicznego orzeka się przepadek równowartości pojazdu. Za równowartość pojazdu uznaje się wartość pojazdu określoną w polisie ubezpieczeniowej na rok, w którym popełniono przestępstwo, a w razie braku polisy – średnią wartość rynkową pojazdu odpowiadającego, przy uwzględnieniu marki, modelu, roku produkcji, typu nadwozia, rodzaju napędu i silnika, pojemności lub mocy silnika oraz przybliżonego przebiegu, pojazdowi prowadzonemu przez sprawcę, ustaloną na podstawie dostępnych danych, bez powoływania w tym celu biegłego.

• § 3. Przepadku pojazdu mechanicznego oraz przepadku równowartości pojazdu określonego w § 2 nie orzeka się, jeżeli sprawca prowadził niestanowiący jego własności pojazd mechaniczny wykonując czynności zawodowe lub służbowe polegające na prowadzeniu pojazdu na rzecz pracodawcy. W takim wypadku sąd orzeka nawiązkę w wysokości co najmniej 5000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

• § 4. Jeżeli ustalenie średniej wartości rynkowej pojazdu mechanicznego odpowiadającego pojazdowi prowadzonemu przez sprawcę w sposób określony w § 2 nie jest możliwe ze względu na szczególne cechy tego pojazdu, zasięga się opinii biegłego.

Koniec z grzywną i karą ograniczenia wolności

Natomiast w artykule 178a w:

• § 1 Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym - wyrazy „grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2” - zastąpiono „karze pozbawienia wolności do lat 3”.

dodano też w nowy paragraf

• § 5. Sąd orzeka przepadek, o którym mowa w art. 44b, w razie popełnienia przestępstwa określonego w § 1 lub 4, chyba że zawartość alkoholu w organizmie sprawcy przestępstwa określonego w § 1 była niższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo nie prowadziła do takiego stężenia. Sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku, jeżeli zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami.

Kradzież lub podrabianie tablicy rejestracyjnej pojazdu

Dodano też nowy art. 306c w brzmieniu:

• § 1. Kto dokonuje zaboru tablicy rejestracyjnej pojazdu mechanicznego, umożliwiającej dopuszczenie tego pojazdu do ruchu na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, albo w celu użycia za autentyczną tablicę rejestracyjną pojazdu mechanicznego podrabia lub przerabia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

• § 2. Tej samej karze podlega, kto używa tablicy rejestracyjnej pojazdu mechanicznego nieprzypisanej do pojazdu, na którym ją umieszczono, albo używa jako autentycznej podrobionej lub przerobionej tablicy rejestracyjnej pojazdu mechanicznego.

Kto dokona tymczasowego zajęcia pojazdu?

Na koniec w art. 295 dodano:

• § 1a. W razie popełnienia przestępstwa za które orzeka się przepadek pojazdu mechanicznego, o którym mowa w art. 44b Kodeksu karnego, Policja dokonuje tymczasowego zajęcia pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę w czasie popełnienia tego przestępstwa.

Nad przyjęciem projektu w całości głosowało 441 posłów. Za było 229 (w tym wszyscy obecni z PiS, Kukiz15 i PS), przeciw 173 (wszyscy obecni z KO i PPS), wstrzymało się 39 (wszyscy z Porozumienia, niemal całość z KP o Konfederacji).

Cytowane zmiany wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Póki co projekt trafił do Senatu.