PRZEPISY

Strefa Czystego Transportu | Kraków

Od stycznia 2026 roku Kraków wprowadzi Strefę Czystego Transportu

17.06.2025 | tekst: Aneta Ignasiuk | foto: Zygmunt Put/wikipedia i archiwum Jedź Bezpiecznie

Rada Miasta Krakowa przyjęła uchwałę wprowadzającą Strefę Czystego Transportu. W pierwszym etapie zakazany będzie wjazd pojazdów niespełniających norm: Euro 4 dla silników benzynowych i Euro 6 dla diesli.

Strefa Czystego Transportu (SCT) to wydzielony obszar, do którego wjazd mają tylko pojazdy spełniające określone normy emisji spalin. Celem jej wprowadzenia jest ograniczenie smogu i poprawa jakości powietrza, szczególnie w zatłoczonych centrach dużych miast, gdzie często przekraczane są normy dwutlenku azotu. Choć rozwiązanie budzi emocje, polskie miasta nie mają wyboru - wprowadzenie SCT w niektórych przypadkach wynika bezpośrednio z wymogów prawa krajowego i unijnego.

Od 1 lipca 2024 roku w Warszawie działa pierwsza w Polsce Strefa Czystego Transportu. Swoim zakresem obejmuje 37 km2 (około 7 proc.) powierzchni miasta - głównie Śródmieścia i fragmentów sąsiednich dzielnic. Zakaz wjazdu objął samochody benzynowe starsze niż 27 lat (produkowane przed 1997 rokiem) oraz diesle powyżej 19 lat – czyli te niespełniające normy Euro 2 i Euro 4. W kolejnych latach nastąpi dalsze zaostrzanie tych przepisów.

Kraków – całościowe wdrożenie od 2026 roku

Kraków postawił na kompleksowe podejście – Strefa Czystego Transportu obejmie całe miasto w granicach IV obwodnicy. Uchwałę w tej sprawie Rada Miasta przyjęła 12 czerwca 2025 roku, a SCT zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Pierwotnie planowano start już w lipcu 2024 roku, jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny unieważnił uchwałę władz Krakowa z powodu braków formalnych – nieprecyzyjnego określenia granic strefy oraz braku zapisów dotyczących organizacji ruchu.

Od stycznia 2026 roku zakazany będzie wjazd do Krakowa samochodów osobowych z silnikami benzynowymi niespełniających normy Euro 4 (wyprodukowanych przed 2005 rokiem) oraz diesli poniżej normy Euro 6 (prod. przed 2014 rokiem).

W przypadku pojazdów o dmc powyżej 3,5 tony normy Euro są te same, ale te z silnikami wysokoprężnymi nie mogą być wyprodukowane przed 2012 rokiem.

W latach 2026–2028 właściciele pojazdów niespełniających wymogów będą mogli wjechać do krakowskiej Strefy Czystego Transportu po wniesieniu opłaty. Stawkę za każdą rozpoczętą godzinę ustalano na 2,50 złotych. Alternatywnie dostępna będzie opłata dzienna – w wysokości 5 złotych w 2026 roku oraz 15 zł od 2027 roku.

Przewidziano również możliwość wykupienia abonamentu miesięcznego: 100 zł w 2026 roku, 250 zł w 2027 roku oraz 500 zł w 2028 roku.

Mieszkańcy Krakowa wjadą do SCT bez opłat

Od tych przepisów będą wyjątki. Przede wszystkim z zakazu wjazdu do SCT zwolnieni będą (bezterminowo) mieszkańcy Krakowa, którzy zarejestrowali swoje pojazdy przed drugą połową czerwca 2025 roku.

Ponadto z zakazu wjazdu do krakowskiej Strefy Czystego Transportu zwolnione będą:

• pojazdy specjalne (np. maszyny budowlane, pojazdy techniczne, kampery, maszyny rolnicze),

• pojazdy zabytkowe, wykorzystywane sporadycznie, często w ramach wydarzeń kulturalnych,

• pojazdy zgłoszone przez osoby legitymujące się kartą parkingową dla osób z niepełnosprawnościami,

• pojazdy dowożące pacjentów do placówek medycznych znajdujących się w strefie, pod warunkiem wcześniejszego zgłoszenia pojazdu i wybrania docelowej placówki (tylko w dniu dniu realizacji świadczenia zdrowotnego).

Co z pozostałymi miastami w Polsce?

Wprowadzenie SCT jest obowiązkowe w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, w których przekraczane są normy jakości powietrza – zgodnie z nowelizacją ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.

Oznacza to, że podobne rozwiązania będą musiały wkrótce przyjąć między innymi Wrocław, Katowice, Łódź i Poznań. Każde miasto decyduje samodzielnie o granicach strefy, harmonogramie i wyjątkach.

Normy Euro – silniki benzynowe

Normy Euro – silniki Diesla