KARTKA Z PODRÓŻY
Kartka z podróży | Klimontów, Sulisławice i Baranów Sandomierski
Szlakiem historii przy drodze krajowej numer 9
17.05.2024 | tekst: Maciej Kalisz | foto: archiwum
Część stałej trasy, na której testujemy samochody wiedzie drogą krajową nr 9. Znajduje się przy niej wiele atrakcji turystycznych, które mogą być celem jednodniowych czy dłuższych wycieczek. Postanowiliśmy sukcesywnie je odwiedzać. Dziś zaglądamy do Klimontowa i Sulisławic oraz Baranowa Sandomierskiego.
Droga krajowa nr 9 łączy Radom z Rzeszowem. Przebiega przez województwa mazowieckie, świętokrzyskie i podkarpackie. To wciąż - i pewnie tak pozostanie - wąska droga jednojezdniowa po jednym pasie ruchu. Chlubnym wyjątkiem jest obwodnica Iłży, którą w przyszłym roku zyska także Opatów. Pomimo to warto odwiedzić obie miejscowości - my zrobimy to przy najbliższej okazji w ramach cyklu „Kartka z podróży”.
Dziś polecimy trzy inne przy DK9. To - jadąc od Radomia - Klimontów i pobliskie Sulisławice (woj. świętokrzyskie), a zaraz za mostem na Wiśle leżący przy DW985 Baranów Sandomierski (woj. podkarpackie). W materiale nie zdradzimy jednak wszystkich atrakcji, zachęcając do własnych poszukiwań i odkryć. Z tego też powodu ograniczamy liczbę zdjęć.
W wycieczce towarzyszyło nam Volvo EX30. To elektryk, którego nie naładujemy w żadnej z tych miejscowości. Najbliższe punkty na tej trasie znajdują się w Tarnobrzegu i Sandomierzu (innych nie znamy). Sam dojazd do nich wymaga co najmniej pół godziny czasu, a i tak trzeba liczyć się z zajętością gniazdka.
Klimontów
miasteczko leży w dolinie, jego panorama z dorzeczem Wisły w tle robi niesamowite wrażenie. Dla niej warto wjechać nieco wyżej, na teren myjni samochodowej znajdującej się tuż przy DK9. Widok zdominowała kopuła i wieże kościoła p.w. św. Józefa. Historia tej monumentalnej świątyni sięga XVII wieku, a w jej podziemiach spoczywa fundator - i ówczesny właściciel dóbr ziemskich - Jerzy Ossoliński.
Drugim charakterystycznym punktem panoramy jest czerwony dach i wieża kościoła p.w. św. Jacka. To także XVII-wieczna budowla, która powstała na terenie - dziś - podominikańskiego zespołu klasztornego. Obecnie przechodzi renowację, ale samo otoczenie i artefakty na fasadzie warte są poświęcenia kilku chwil.
W Klimontowie pozostałością po społeczności żydowskiej jest XIX-wieczna synagoga. Miejscowość ta leży także na Świętokrzyskim Szlaku Literackim. A to za sprawą pochodzącego z niej Brunona Jasieńskiego. Jego dom rodzinny jest dziś siedzibą Urzędu Miasta i banku. Osobną atrakcją jest spływ kajakowy po rzece Koprzywianka.
Z Klimontowa blisko jest do okazałych ruin Zamku Krzyżtopór w Ujeździe. My zostawiamy to na kolejną okazję.
Sulisławice
dla odmiany położone są na wzgórzu. Dzięki temu już z daleka - szczególnie jadąc DK9 w kierunku Rzeszowa - widoczna jest budowla sakralna. Ogromem i stylem przypomina Katedrę Notre-Dame. W rzeczywistości jest mniejsza i została wybudowana kilka wieków później w duchu neo-gotyckim. Ale mają wspólny mianownik - poświęcone są Matce Bożej.
Na terenie „naszego” Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Misericordia Domini znajduje się pochodzący z XII wieku kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, dzwonnica oraz kamienna droga krzyżowa. W tym miejscu warto poświęcić znacznie więcej czasu na zwiedzenie wnętrz obu świątyń.
Przed wejściem znajduje się tablica informująca, że w latach 1943-44 w podziemiach mieściła się tajna drukarnia gazety „Odwet” partyzanckiego oddziału „Jędrusie”. Z myślą o wiernych powstał parafialny parking, z którego bez przeszkód można skorzystać w trakcie wycieczki.
Baranów Sandomierski
leży kilka kilometrów w bok od DK9 przy drodze wojewódzkiej w stronę Mielca i Dębicy (to już województwo podkarpackie). Miasteczko kojarzy się przede wszystkim z późnorenesansowym zamkiem. Został on wybudowany na przełomie XVI i XVII wieku dla rodu Leszczyńskich. Ze względu na swoją bryłę nazywany jest Małym Wawelem. Przylega do niego ogromny park, a w byłych stajniach funkcjonuje hotel.
Sam zamek jest znany, dlatego zwracamy uwagę na stojący vis a vis budynek mieszczący Muzeum Teatru Polskiego Radia. Elewację zdobi mural ze znanymi - nie tylko z głosu - aktorami. Wewnątrz znajdują się wystawy stałe - poświęcone między innymi słuchowiskom „Matysiakowie” i „W Jezioranach” - oraz organizowane są ekspozycje czasowe, jak również warsztaty.
Innymi atrakcjami turystycznymi Baranowa Sandomierskiego jest późnorenesansowy kościół p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela oraz cmentarz parafialny z grobowcem ostatnich właścicieli dóbr ziemskich i zamku - rodziny Dolańskich.
