POLSKIE DROGI

Inwestycje | A1

Historia długiej budowy autostrady A1

29.04.2023 | tekst: Maciej Kalisz | foto: GDDKiA

Po 34 latach od rozpoczęcia budowy ukończono autostradę A1 na całej długości. Oddano właśnie do użytku ostatni jej fragment pomiędzy Piotrkowem Trybunalskim a Kamieńskiem.

Historia tej inwestycji sięga połowy ubiegłego wieku, gdy powstał pomysł budowy transeuropejskiej drogi łączącej kraje skandynawskie z tymi leżącymi nad Morzem Śródziemnym. W latach 1976 roku – zaledwie trzech latach budowy – oddano wybudowany po planowanym śladzie odcinek Piotrków Trybunalski – Katowice, który był częścią tzw. Gierkówki prowadzonej (dziś jako S8) z Warszawy. Droga ta miała przekrój dwóch jezdni po dwa pasy ruchu w każdą stronę, nie zyskała jednak – między innymi przez brak węzłów i jednopoziomowe skrzyżowania – statusu autostrady.

Rozpoczęcie budowy w... 1989 roku

Blisko dekadę, do 1989 roku, trwała budowa pierwszego odcinka autostrady A1 Tuszyn – Piotrków Trybunalski (17,5 km). I dopiero od tego czasu uznawany jest początek historii tej drogi.

Kolejne fragmenty mające status autostrady powstały już w XXI wieku. Najpierw 150 kilometrów, nazwane AmberOne, od Rusocina w okolicach Trójmiasta do węzła Toruń Południe, realizowano w latach 2005-2011. Zarządza nimi prywatna firma, której koncesja wygaśnie w 2039 roku. Wówczas cała infrastruktura zostanie nieodpłatnie przekazana Skarbowi Państwa.

Następne odcinki to już inwestycje GDDKiA i powstały w latach 2007-2019. Ostatnie zadania to przebudowa do współczesnych wymogów najstarszej części Tuszyn – Piotrków Trybunalski Zachód (zrealizowano pomiędzy 2019-2021) i poprowadzenie śladem Gierkówki od Piotrkowa do Częstochowy.

Ostatni fragment A1 Piotrków Trybunalski - Częstochowa

Odcinek ten podzielono na cztery inwestycje, które zrealizowano pod ruchem pojazdów. W grudniu 2022 roku oddano na zasadzie przejezdności ostatni Piotrków Trybunalski – Kamieńsk (24 km). Wokół trwały jeszcze prace wykończeniowe, stąd obowiązywało ograniczenie prędkości do 100 km/h. Teraz nastąpiło oficjalne zakończenie i podniesienie limitu do 140 km/h.

Tym samym jest to zakończenie całej historii. Autostrada A1 liczy bowiem docelowe 560 kilometrów i prowadzi od Trójmiasta do przejścia granicznego z Czechami w Gorzyczkach. Jest to więc realizacja pierwotnej koncepcji połączenia północy z południem Europy.

Poszerzenie autostrady A1

Nie wyklucza to jednak nowych projektów. Trwa właśnie przetarg na poszerzenie A1 pomiędzy węzłami Toruń Południe – Włocławek Północ (35 km) o trzeci pas. Inwestycja ta ma związek ze wspólnym przebiegiem drogi S10, która docelowo połączy Szczecin z przyszłą Obwodnicą Aglomeracji Warszawskiej (S50/A50).